Leitungbup Zomi Inkuan a ding kumthak Lungtup

Leitungbup Zomi Inkuan a ding kumthak Lungtup
[Zomi Communities Organization New Year Resolution]

 

          Zomi leh Zogam khantohna ding  kua tung ah kingah hiam? Cih thutawh pan masa phot ding hi hangh. Zomi leh Zogam khantoh nading pen nang leh kei tungpan kipan ding ahi hi. Zomi leh Zogam hong lamto ding pen mi namdangte hi masa lo a, mi namdangte’ hong sepsak ding ngak ding hun hi nawnlo hi. Zomi a ki laptoh ding na ut leh nang leh kei in i lungsim ngaihsutna leh i khuasak zia, i luhekzia leh pilna, siamna a tuamtuamte ah i khantoh gige a kul ahi hi. Mimal khatnohna bek masuan lua leuleu in eima angsung bek a en tawh a kibat hun zong lah om thei leuleu ahih man in i Zomi kalsuan zia, I mima lungtangpuak ziate ki enpha kik ding hi hangh. Tua ahih man in mimal I khantoh a, I cihtaknate minam leh gam a ding in gawmkhawm in midangte tawh a zang khawm thei, a kihual thei, a holim khawm theite ihih ding thupi hi. Zomi akici teng pen minam khat cih ciang bek hilo in sanggam khat, innkuan khat, unau khat ahi lam, si khat, sakhat ihih lam i manghilh loh ding leh, innkuan khat ihih man in a ki-it, kikhual in ki kemsiam ciat ding hi hangh. Tua ahih man in Leitungbup a om Zomi innkuan khempeuh tung ah kum 2012 sung ka lungtup kong hawmsawn nuam hi. Khantohna leh picinna tawh maban thak leh lampi thak I neihzawh nading in a nuai a kammal thum bulphuh in kikum suk ding hi hangh.

 

  1.    I.      Review [Kienphakik]

Etphatkikna bawl ding ki tangsapna:  Nuntakna nei ahih nak leh a cidamna uh a hunzui in, etphatkikna kinei den ahi hi. A cidam nuntakna a nei, mihingte mahmah zong cidam in, omnuam in I om theih nading in medical check-up icih, I cidamna bang ciang hiam cih etphatkikna akinei ahi hi. Mimal nuntakna leh kalsuanna bek hilo in etphatkikna icih ciang in i kipawlna tuamtuamte, biakna tuamtuamte, gam leh nam kipawlnate leh minam kipawlna tuamtuamte a ding in akisam gige, a om loh theihloh thu khat ahi hi. Tua ahih man in  Zomi-te tuni I dinmun bang ciang tung a, tu laitak koi mun ah dinkhawl ih hiam, mailam ah bang lampi tawn ding cih thute etkik loh phamawh ahi hi.

Kumlui hong bei in a thak hong I muak kawm in in Leitungbup a om Zomi innkuan khempeuh I dinmun ki enpha kik ding hi hangh. I sep leh bawl ding thu leh la tampi a omte leh I maban limci tampi te masuan kawm in a beisa hunte en pha kik in, mailam hunte masuan kawm ding hi hangh. Tuni hih dinmun I tunna pen bang hang in tung a, a beisa hun sung ah bang zah cing I sep man in ahih kei leh, a beisa hun in bang zah ciang I seploh khak man in tuni i dinmun tung ihiam cih ki etpha dih ni. Ki etphatna a om ciang bek in I dinmun kitel, kithei, kimu pan ding hi a, tua I dinmun I theihna tungtawn in a beisa hunte, a beisa I kalsuannate tungtawn pan in mailam hun ah bangci kalsuan ding, bang ci vaihawm ding cih ki puahphatna a nei thei ding ihi hi.

A cidam paisuak in I lungtupthute ma I tut paisuak theih nading in I cidam leh I ci damlohna bang teng, bang ciang om cih I theih ding akisap zah khat in, I gualzawhna leh I sepsate enkik in, lungngai phakik a I ki thaksuah theih ding ki tangsam hi.

 

  1.  II.      Renew [Thaksuahsakkik]

Thaksuahsakkik: Ki-itna, veina, tupna, ngimna icihte pen thaksuah sak a kul den thu khat ahi hi. Upna leh sandan khat peuh zong a kitp tektek theih nadng in thaksuah sak den ding kisam hi. Nisim in I mai I phiat zeel a, nisim mah in I phiak kik a kul veve mahbang in I veina leh thangahna te (motivation) pen I thaksuah sak den a kul thu khat ahi hi. Kum lui hong bei khin a, kumthak sung ah i lungsimte thaksuah sak in, ngaihsutna thak, muhna thak, mapai, daupaina thak leh kalthak a suan ding in I upna leh I muhnate thaksuah sak ding kisam hi. Tuabang in a thak suah lungsim ngaihsutna ,i tupna leh i geelnate bulphuh in, tua I tup tawpna mun I tun dong in lungsim thak leh thahatna thak tawh kalsuan ding hi hangh.

          Ngaihsutna thak leh muhna thak icih ciang in a beisa hun sung ah I tup masak thu hoih, lampi hoihte nusia pah ding cih hilo zaw in, a omsa (foundation, base) te behlap in tuate tungtawn in lampi thak kiptak in thathak san in, kal thak suan in, gualzawhna thak i ngahbeh theih nading in I hanciam ding hi.

  1. III.      Reinforce [Thathaksankik]

Thathaksankikna: Leitung ah si leh sa tawh a nungta lai mihing ihih man in khat veivei mimal haksatna thuakna, innkuan sung hamsatna tuamtuam, kim leh pam gamlumna leh thu nengneng sep leh bawl leh pilna sinna, cidamna leh mimal, minam maban tuamtuam hang in ki lung himawh thei a. Tua bang in I lunghihmawhna pen thuhoih hi a, a diakdiak Zomi nam te mailam kalsuan zia ding ki lung himawh tek hi. Tuabang in I lung hihmawhna tuamtuamte in a hoih leh I ki tangsap mahmah thu hih hang in, a hoihbek zah ding sang a khangval lua zaw in thalak lahna a om khak ciang in ki thazawm thei a, ki thanem thei hi. Tua ahih man in thathak lakkikna leh thathak san kikna ki tangsam gige den hi.

          I tup leh I ngimnate a tangtun theih nading in thathak sankikna ki tangsam hi. Thathak san icih ciang in a beisa I hihna, a beisa I piakkhiatna, a beisa I mapannate behlap in, tuate sang in a sangzaw, a tamzaw, a lianzaw, a picing zaw in kalsuanna kalthak cihnopna hizaw hi. Zomi leh Zogam a ding I mapannate ah Piakkhiatna leh Kipiakkhiatna lo tawh ki matun zolo ding a, lawhcinna takpi kingah zolo ding hi ci leng kikhial lo zaw ding hi. Piakkhiatna lo in, ki picing zolo a, kipiakkhiatna lo tawh daupai suak ding haksa hi. Sum leh paai piakkhiatna I kitangsap mahmah zahkhat in, tha leh ngal, pilna, siamna leh I hun manpha tampite I ki piakkhiat beh ding ki tangsam mahmah hi.

          A beisa hun kum tampi lai pek a kipan in tuni dong Zomi leh Zogam a ding in Zomi Innkuan (Zomi Community) min tawh ahi a, biakna hi ta leh kipawlna mi tuamtuam tawh tha leh ngal, sum leh paai, pilna leh siamna ban ah hun manpha tampi a piakhia a, I minam khantoh na ding in akipiakhia Zomi makaite leh, tua I minam makaite a thapia a a panpih Zomi mimal khempeuh tung ah zahtakna kong pia hi. Tuabang in I gam leh nam a ding I sepna, I ki piakkhiatnate ah sum leh paai tawh a ki khek, tehkak zolo na manpha tampi tak I sem khia khinzo hi. A beisa hun sung a na ki piakkhiatnate in I Zomi leh Zogam a ding in mualsuang a phut nahi a, mailam khangthakte ading in a kip tawntung den ding lampi hoih a sialsak nahi hi.

          Zomi leh Zogam a ding in nasepna ah sawt a kikhom thei pen ding sep leh bawlzia geelna (policy) ahih leh “Zomi Innkuan” ahi hi. Zomi mimal khempeuh leh, innkuan khempeuh in “innkuan lungsim” i neih ding thupi bek hilo in a ki tangsam mahmah ta ahi hi. Zomi khempeuh innkuan khat, unau khat, nuta, pata khat ihihna khahsuah kei peuh leng kitelsiamna, ki maisakna, khut kilet khop theihna, kipaw khop siamna, ki hazatlohna, ki hehpihna leh ki makaih siamna hong khang ding  picinna lam I manawh ding hi.

Biakna pawlpi leh updan, sandan I hong deidanna, minam kalsuan nopzia kibatlohna tuamtuamte, minam zun nopzia ki lamdannate leh zogam puah nopna ki batlohnate ban ah mual leh guamte, tuipi, tuitate’ hong hal man a I ki gamlatnate sang in Zomi khempeuh innkuan khat ihihna masuan peuh lehang gualzawhna I ngah ding hi. Innkuan sung ah skhat,, pum khat hihna tawh itna bulphuh in kalsuan peuh le hang Zomi leh Zogam hong paal lun lua lel ding a, khangthak Zomi-te in gam leh nam a ding a beisa hun sang in mailam hun ah mapanna leh piakkhiatna tawh a picing zaw, a lawhcing zaw leh a bucing zaw kalsuanna lam I manawh ding hi. Zomi sung ah innuan khat ihih man in a pil a siamte ki lamto ding hangh a, a thanem, a cimawh a haksatna a tuakte panpih in itna masuan in, innkuan lungsim tawh Zogam leh Zomi zun in kalsuan to paisuak ding hi hangh.

Zomi sung ah pum khat, innkuan khat ihi hi!

 

Disciple Kap Sian

 

Secretary

Humanitarian and Relief Program

Leitungbup Zomi Innkuan

(Zom Communities Organization)

 

http://www.zomicommunities.org

http://www.leitungbupzomiinnkuan.org

Saturday, January 7, 2012

Download in PDF: Leitungbup Zomi Inkuan a ding kumthak Lungtup

Views: 150

Comment

You need to be a member of Zomi Community Network - Your Network to add comments!

Join Zomi Community Network - Your Network

© 2024   Created by Zomi Community Network.   Powered by

Badges  |  Report an Issue  |  Terms of Service