ေဂါက္ (သို႔) ဒူလာေရာဂါ ဆိုတာ

[naalianzomi]

Deihsak na ahih man hi. kawllai sim thei lo te-aa ding in sorry mahmah.

 

 

တကယ္ဆိုးျပီဆိုရင္ မိန္းမမီးယပ္ထက္ ဆိုးတဲ့ ေယာက်္ားဒူလာေရာဂါ

 

 

ေဂါက္ (သို႔) ဒူလာေရာဂါ ဆိုတာ ဘာလဲ

ေဂါက္ (သို႔) ဒူလာေရာဂါ ဆိုတာ အဆစ္အျမစ္ေရာင္ေရာဂါ ေတြထဲက တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြထက္ အမ်ိဳးသားေတြ ပိုအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ခႏၥာကိုယ္က အဆစ္တစ္ခုခု ရုတ္တရက္ ပူေလာင္သလို နာက်င္လာျခင္း၊ ေတာင့္တင္းလာျခင္း၊ ေယာင္ရမ္းလာျခင္းေတြနဲ႔ အစပ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေျခမအဆစ္မွာ စျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ အပါအ၀င္ တစ္ကိုယ္လံုးက အဆစ္ေတြမွာလည္း ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။

ဒီေရာဂါ ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ ဇီ၀ရုပ္ ျဖစ္ပ်က္မွဳ ေဖာက္ျပန္လို႔ ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါ (Metabolic Disease) ၊  ပ်က္စီးခ်ိဳ႔ယြင္းသြားေစေသာ ေရာဂါ (Degenerative Disease)  တစ္ခုျဖစ္လို႔  မကုဘဲေနရင္ ပိုပိုဆိုးလာတတ္တဲ့ သဘာ၀ ရွိပါတယ္။ ကာလၾကာလာတာနဲ႔ အမွ် အဆစ္ေတြ၊ အရြတ္ေတြ တစ္သွ်ဴးေတြ ပ်က္စီးလာမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။

 

အေၾကာင္းရင္းေတြက ဘာေတြလဲ 
ေသြးထဲမွာ ယူရစ္အက္ဆစ္ ပမာဏ ျမင့္တက္လာလို႔ ျဖစ္ရတာပါ။ ေတာ္ရံုျမင့္ရံုနဲ႔ေတာ့ ေဂါက္မျဖစ္ပါဘူး။ အဆမတန္ မ်ားလြန္းလို႔သာ မာေက်ာလွတဲ့ ယူရစ္အက္ဆစ္ ပံုေဆာင္ခဲ (uric acid crystals) ေတြ ျဖစ္လာရတာပါ။ အ၀လြန္ျခင္း၊ အရက္အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ျခင္း၊ ေန႔စဥ္ပံုမွန္ အသားမ်ားမ်ား စားျခင္း ေတြနဲ႔ တိုက္ရိုက္ ဆက္စပ္ပါတယ္။ အသားစား ၾကဴးတယ္ ဆိုတာကို စားသမွ် အစားရဲ့ ၅ ပံု ၂ ပံုဟာ အသားျဖစ္ေနျခင္းလို႔ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ယူဆႏိုင္ပါတယ္။ အသားခ်င္း တူရင္ေတာင္ Sea Food လို႔ေခၚတဲ့ ပင္လယ္စာ အမ်ိဳးမ်ိဳးဟာ ေဂါက္ကို အထူး ျဖစ္ေစ / ထၾကြေစတယ္ဆိုတာ ေလ့လာေတြ႔ရွိ အတည္ျပဳျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိလို႔ Thiazides အမ်ိဳးအစား ဆီးခ်ေဆးေတြ စြဲေသာက္ေနရသူမ်ားမွာလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ (ဒါေပမဲ့ ယေန႔ ျမန္မာေဆးေလာကမွာ ဆီးေဆးေပးရင္ Thiazides အမ်ိဳးအစားေတြ ေရွာင္ေပးတာ အသံုးမျပဳသေလာက္ နည္းသြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္) 

မ်ိဳးရိုးလိုက္ျခင္းဟာလည္း အေတာ္အသင့္ ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ အေၾကာင္းတရားတစ္ခုပါ။ ေလ့လာစစ္တမ္းေကာက္ယူမွဳမ်ား အရ ေဂါက္ေရာဂါရွိသူ အားလံုးရဲ့ ၁၈% ဟာ မိသားစု ေရာဂါရာဇ၀င္ ရွိဖူးသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ခဲဆိပ္သင့္ေစႏိုင္တဲ့ အလုပ္ ေန႔စဥ္လုပ္သူေတြ (ဥပမာ စနစ္တက် အကာအကြယ္ ၀တ္ဆင္မထားတဲ့ ဘက္ထရီ စက္ရံုလုပ္သားေတြ၊ ခဲပါ၀င္မွဳ ျမင့္မားတဲ့ ေရေသာက္သံုးသူေတြ) ဟာ ေဂါက္ေရာဂါ ျဖစ္ဖို႔ အရမ္းနီးစပ္ပါတယ္။ 
 

ေရာဂါလကၡဏာေတြက ဘာေတြလဲ 
ေဂါက္ ေခၚ ဒူလာေရာဂါရဲ့ အျဖစ္အမ်ားဆံုးနဲ႔ အထင္ရွားဆံုး လကၡဏာ တစ္ခုကေတာ့ ေျခမအဆစ္ နီရဲေယာင္ရမ္းျပီး စူးရွစြာ နာက်င္လာျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ တစ္ေန႔တာ လွဳပ္ရွားမွဳေတြ ရပ္ဆိုင္းလိုက္တဲ့ ညဖက္မွာ ပိုျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေျခမအဆစ္က အမ်ားဆံုး စျဖစ္တယ္ဆိုေပမယ့္ ေျခက်င္း၀တ္၊ ဒူးေခါင္း ေနရာေတြမွာလည္း အထက္က ေျပာခဲ့တဲ့ နာက်င္မွဳမ်ိဳး ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလို နာက်င္မွဳဟာ သံုးေလးရက္ကေန တစ္ပတ္ႏွစ္ပတ္အထိ ၾကာေနႏိုင္ျပီး သူ႔အလိုလို ေပ်ာက္သြားကာ လနဲ႔ခ်ီျပီး ျပန္မျဖစ္ပဲလည္း ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ေဆးခန္းသြားရမွာ ပ်င္းေသာ အမ်ိဳးသားမ်ား အေနနဲ႔ ဒီေရာဂါအေပၚမွာ အထူး ဂရုစိုက္ မကုသမိတတ္ၾကပါဘူး။ ဒီေတာ့ အထူးသတိေပးခ်င္တာ အထက္က ေျပာခဲ့တဲ့ နာက်င္မွဳမ်ိဳး သင္တစ္ၾကိမ္ စခံစားရျပီ ဆိုတာနဲ႔ ေဆးခန္းသြားပါ၊ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ပါ။ ဒီလိုမဟုတ္ရင္ သင့္ရဲ့ ယူရစ္အက္ဆစ္ ျမင့္တက္လာမွဳဟာ အခ်ိန္နဲ႔ အမွ် ပိုမိုလာမွာမို႔ သင့္ရဲ့ ေဂါက္ေရာဂါဟာ ဆက္လက္ တိုးတက္ ျဖစ္ပြားလာျပီး အဆစ္ေတြ ပ်က္စီးကုန္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။(ဒီေနရာမွာ အေလးအနက္ထားျပီး ေျပာခ်င္တာက အမ်ိဳးသားပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အမ်ိဳးသမီးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ အဆစ္တစ္ေနရာရာက ကိုက္ခဲ ေယာင္ရမ္းလာရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ သြားေရာက္ျပသကာ လိုအပ္တဲ့ စစ္ေဆးမွဳေတြ ျပဳလုပ္ကာ ေရာဂါအဆင့္ ဆက္မတက္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းကုသသင့္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ ဒါဟာ ေလးဖက္နာ အမ်ိဳးမ်ိဳးထဲက တစ္ခုခု ျဖစ္ႏိုင္တာ မို႔ပါ)

ေဂါက္ေရာဂါျဖစ္ေၾကာင္း ဘယ္လို အတည္ျပဳမလဲ

ဆရာ၀န္က သင့္ရဲ့ နာက်င္မွဳ အေနအထားအေၾကာင္း အေသးစိတ္ေမးျပီး လိုအပ္တဲ့ စမ္းသပ္မွဳေတြ လုပ္ပါလိမ့္မယ္။ ေသြးေဖာက္ျပီး ေသြးတြင္းယူရစ္အက္ဆစ္ပမာဏ တိုင္းတာပါလိမ့္မယ္။ လိုအပ္ရင္ အဆစ္ထဲက ျခင္ဆီရည္ (Synovial fluid) ေဖာက္ျပီး ယူရစ္အက္ဆစ္ ပံုေဆာင္ခဲေလးမ်ား ရွိမရွိ ရွာရပါမယ္၊ ဓာတ္မွန္ရိုက္ရပါမယ္။

ဒါေတြေလာက္ လုပ္ျပီးရင္ သင့္ရဲ့ ေရာဂါအေျခအေနကို ဂဃနဏ သိရွိႏိုင္ပါျပီ။ ေဂါက္ေရာဂါ ရွိေနတယ္ ဆိုျပီး ဘာမွ စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔ သြားစရာ၊ စိတ္ဓာတ္က်စရာလည္း မလိုပါဘူး။ အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္ျပီး ေနရင္ ဘာမွမျဖစ္သလို ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုး ေနထိုင္ႏိုင္သြားပါလိမ့္မယ္။

ေရွာင္ရမယ့္ အစားအေသာက္ေတြကို အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေျပာရရင္ ဥအႏွစ္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ငါးဥ၊ မွ်စ္၊ မွိဳ၊ တြင္းေအာင္းသတၱ၀ါသား၊ ပင္လယ္စာနဲ႔ အနီေရာင္ အသားမ်ား၊ ကလီစာမ်ား၊ ေပါင္မုန္႔၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ အာလူး၊ ခရမ္းသီး၊ အခ်ိဳမွဳန္႔  နဲ႔ ဘီယာတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုကုသမလဲ

လတ္တေလာ ထၾကြနာက်င္ေနတဲ့ ေဂါက္ေရာဂါကို သက္သာေအာင္ေတာ့ ဆရာ၀န္က သင့္ကို စတီးရြိဳက္အပါအ၀င္ ေဆးေတြ ေပးပါလိမ့္မယ္။ ေ၀ဒနာေတြ ေလ်ာ့လာတာနဲ႔ အမွ် ေသာက္ရတဲ့ ေဆးပမာဏလည္း ေလ်ာ့က်သြားပါတယ္။ နာက်င္ေရာင္ယမ္းမွဳအားလံုးဟာ ၂၄ နာရီအတြင္း ေလ်ာ့ပါးေပ်ာက္ကင္း ႏိုင္ပါတယ္။

ျမန္ျမန္ သက္သာခ်င္ရင္ေတာ့ အဲဒီေရာင္ယမ္းနာက်င္ေနတဲ့ အဆစ္ကို အနားယူေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးထဲမွာ အက္စပရင္ (Aspirin) ကလြဲလို႔ အဆင္ေျပရာ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး ေသာက္ထားလို႔ ရပါတယ္။ အက္စပရင္က ယူရစ္အက္ဆစ္ကို တက္ေစတာမို႔ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ အက္စပရင္က ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္မွာ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးအေနနဲ႔ ေခတ္မရွိေတာ့ပါဘူး။ (Aspilet ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ေသြးခဲမပိတ္ေဆး အေနနဲ႔ပဲ ရွိပါေတာ့တယ္) 

 

ဘယ္လို ကာကြယ္မလဲ

ယူရစ္အက္ဆစ္ပမာဏ တက္ျခင္းကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ သင့္ရဲ့ ဆရာ၀န္က သင့္ကို ေဆးေတြ ေပးပါလိမ့္မယ္။ ညႊန္ၾကားတဲ့အတိုင္း အတိအက် ေသာက္ဖို႔ မျဖစ္မေန လိုအပ္ပါတယ္။ ေဆးေတြေသာက္ေနေပမယ့္လည္း သင္ဟာ ဆရာ၀န္ေျပာတဲ့အတိုင္း အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ သင့္ခိုင္းသမွ် တာ၀န္ေက်ခဲ့ တာ၀န္ေက်ေနဆဲ အဆစ္ေလးေတြကို သနားပါ။ အ၀မလြန္ေအာင္လည္း ထိန္းသိမ္းသင့္ပါတယ္။ အရက္ ဘီယာ အလြန္အကြ်ံေသာက္ရင္ ေသခ်ာေပါက္ ေဂါက္ျဖစ္မွာမို႔ ထိန္းသိမ္း ဆင္ျခင္ပါ။ ကာကြယ္ခ်င္ရင္ ပံုမွန္ေသာက္သူ အမ်ိဳးသားမ်ား တတ္ႏိုင္ရင္ အသက္ ၃၅ ေက်ာ္တာနဲ႔ ေသြးတြင္း ယူရစ္အက္ဆစ္ ပမာဏ တိုင္းတာၾကည့္သင့္ပါတယ္။ အ၀မလြန္ေအာင္လဲ ထိန္းသိမ္းပါ။ ေသြးတိုးျဖစ္ရင္ ေဂါက္လဲ လိုက္ျဖစ္လာတတ္တာမို႔ ေသြးတိုးေရာဂါကိုပါ ကာကြယ္ပါ။ 

အရည္ရႊမ္းတဲ့ သီးႏွံမ်ားဟာ (အထူးသျဖင့္ စေတာ္ဘယ္ရီသီး၊ ခ်ယ္ရီသီးမ်ားဟာ ေဂါက္ေရာဂါကို မထၾကြေအာင္ ထိန္းေပးႏိုင္တဲ့ အာနိသင္ ရွိေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႔ရွိထားပါတယ္) ေဂါက္ေရာဂါကို တစ္ဖက္တစ္လမ္းက ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တာမို႔ အထက္က ေျပာခဲ့တဲ့ အစားအေသာက္ေတြ တတ္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ၾကဥ္ေပးျပီး ေရနဲ႔ သဘာ၀သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္ေတြ ေန႔စဥ္ မ်ားမ်ားေသာက္ေပးပါ။ ဒါဆို ေရာဂါရွိျပီးသား ဆိုရင္လည္း ေဂါက္ေရာဂါဟာ သင့္ဆီမွာ ေပၚမေနေတာ့ဘဲ ေပ်ာက္ကြယ္ေနျပီး စိတ္ခ်မ္းသာ ကိုယ္က်န္းမာ ေနႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ မရွိေသးတဲ့ သူေတြလည္း ကာကြယ္ျပီးသား ျဖစ္သြားပါမယ္။