အဆုံးမရွိေသာ ၾကားကာလ

[§ʋѦ¶♪Δиɢ]

  အဆုံးမရွိေသာ ၾကားကာလ

ဦးေအာင္ခင္   /   ၂၅ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၁၀

အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ခြင့္ ေပးလုိက္လုိ႔
ရရွိလာတဲ့အခြင့္အလမ္းေလး အနည္းငယ္ကုိ အသုံးျပဳႏုိင္တဲ့အတြက္ ေနာက္ပုိင္းမွာ
တျဖည္းျဖည္း အမ်ားဆႏၵလုိက္ေလ်ာရတဲ့အျဖစ္ ေရာက္လာၾကပုံကုိ ပညာရွင္ေတြ
သုံးသပ္တင္ျပၾကတယ္။ အကန္႔အသတ္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးၿပီး လႊတ္ေတာ္ကုိ
အကန္႔အသတ္နဲ႔ လုပ္ပုိင္ခြင့္ေပးတာကုိ ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရး
နိဒါန္းအျဖစ္ သတ္မွတ္သူေတြလည္း ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီမုိကေရစီကုိမရဘဲ
အဆုံးမရွိတဲ့ ၾကားကာလမွာ ေသာင္တင္ေနပုံကုိ ၂၁ ရာစု ႏုိင္ငံေရး စာေပမွာ
အမ်ားႀကီး ေတြ႔ႏုိင္တယ္။ အႏွစ္အစိတ္ (၁၉၇၅-၂၀၀၀) က အစုိးရပုံစံ (၁၃၅) ခုကုိ
ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ ပါတီစုံေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပတုိင္း အာဏာရွင္စနစ္
အေျခယုိင္သြားတာမဟုတ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရတယ္လုိ႔ Jason Brownlee ဆုိသူ ၂၀၀၄
ဇြန္လက Princeton တကၠသုိလ္မွာ တင္သြင္းတဲ့ (၂၈၇) မ်က္ႏွာ ပါရဂူဘြဲ႔က်မ္းမွာ
ေဖာ္ျပထားတယ္။

က်မ္းအမည္က Durable Authoritarianism  in  the Age  of Democracy  ျဖစ္တယ္။ ဒီက်မ္းကုိပဲ ၂၀၀၇ မွာ Cambridge
တကၠသုိလ္ပုံႏွိပ္တုိက္က စာအုပ္အျဖစ္ ပထမအႀကိမ္ထုတ္ေ၀တယ္။ စာအုပ္ကုိ
မ၀ယ္ျဖစ္ေသးလုိ႔ မူရင္းပါရဂူဘြဲ႔ က်မ္းကုိသာအေျခခံၿပီး ရာသက္ပန္ၾကားကာလ
သေဘာကုိ တင္ျပပါမယ္။ စာအုပ္အမည္မွာ Durable ဆုိတဲ့ စာလုံးသာ မပါတာေၾကာင့္
မူရင္းက်မ္းနဲ႔ မကြဲျပားဘူးလုိ႔ ယူဆရတယ္။ အသက္ (၃၆) ႏွစ္သာရွိေသးတဲ့
လူငယ္ပညာရွင္ပဲ။ Austin ၿမိဳ႕ Texas တကၠသုိလ္မွာ တြဲဖက္ပါေမာကၡလုပ္ေနတယ္။
၁၉၇၅-၂၀၀၀ ကာလမွာ အာဖရိက (၄၄) ႏုိင္ငံဟာ
အာဏာရွင္စနစ္ဆက္လက္က်င့္သုံးႏုိင္ေအာင္ စီစဥ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ
က်င္းပခဲ့တာေၾကာင့္ ပုံမွန္ဒီမုိကေရစီမွာလုိ အစုိးရ ေျပာင္းလဲဖုိ႔
အလားအလာမရွိဘူးလုိ႔ ဆုိတယ္။

ႏုိင္ငံေပါင္း (၁၅၁) ႏိုင္ငံကုိ ေလ့လာတဲ့အခါမွာ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီ (၃၆) ႏိုင္ငံ၊
ေရြးေကာက္ပြဲဒီမိုကေရစီက (၃၂) ႏုိင္ငံ၊ ေရြးေကာက္ပြဲအာဏာရွင္စနစ္က (၅၈)
ႏုိင္ငံ၊ အာဏာရွင္စနစ္က (၂၅) ႏုိင္ငံရွိေၾကာင္း သိရတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့အႏွစ္
(၃၀) အတြင္းမွာ ျပည္သူ႔မဲဆႏၵေကာက္ယူတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈ
မ်ားလာတာေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲအာဏာရွင္စနစ္ က်င့္သုံးတဲ့ႏုိင္ငံက
အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနတာပါပဲ။ မဲလိမ္မႈ၊ အက်ပ္ကုိင္မႈ၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကို
အသုံးျပဳၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အၿမဲတမ္းအႏုိင္ရေနေအာင္ လုပ္တဲ့ နည္းပါပဲ။
႐ႈံးရင္လည္းႏုိင္ရမယ္လုိ႔ ဗမာစစ္ဗိုလ္ေတြ ေျပာေလ့ရွိတဲ့ နည္းျဖစ္တယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပမယ့္ ဒီမုိကေရစီအသြင္းကူးေျပာင္းတဲ့လမ္းေၾကာင္းကုိ
ေရာက္မသြားဘဲ ‘ေရြးေကာက္ပြဲအာဏာရွင္’ စနစ္ဆုိတဲ့ ၾကားကာလမွာ ရာသက္ပန္
ေသာင္တင္ေနပုံကုိ ဆန္းစစ္ထားတာပါပဲ။

အာဏာရွင္စနစ္ သက္ဆုိးရွည္ေနတာဟာ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔မဆုိင္ဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔
အုပ္ခ်ဳပ္ပုံဓေလ့အေပၚမွာ မူတည္တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ အာဏာရပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲကုိ
ခ်ဳပ္ကိုင္ၿပီး အၿမဲတမ္းအာဏာရေအာင္ လုပ္ပုံကုိ အီဂ်စ္၊ အီရန္၊ မေလးရွားနဲ႔
ဖိလစ္ပုိင္ ႏုိ္င္ငံေတြ ဥပမာေပးထားတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပတုိင္း
အာဏာလႊဲေပးစရာမလုိဘူးလုိ႔ မေလးရွား၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း မဟာသီရာက
ေရြးေကာက္ပြဲေၾကာက္တဲ့ ဗမာစစ္ဗိုလ္ေတြကုိ ေျပာဖူးတယ္။
ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေနတုန္း အကန္႔အသတ္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးလုိက္တဲ့အတြက္
အတုိက္အခံနဲ႔အာဏာရအဖြဲ႔၀င္ ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း
ေပၚလာတာေၾကာင့္ အာဏာရွင္စနစ္ သက္ဆုိးရွည္သြားတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။

စစ္ေအးေခတ္ကုန္ခါစ အာဏာရွင္စနစ္ေတြ က်ဆုံးသြားရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ
ဖိအားေပးမႈေတြလည္း ပါ၀င္ခဲ့တယ္။ အခုလည္း ဒီလုိဖိအားေပးမႈေတြ ရွိေနေပမယ့္
အာဏာရွင္စနစ္ သက္ဆုိးရွည္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဟန္ျပ ေရြးေကာက္ပြဲ
က်င္းပေပးတဲ့အတြက္ အာဏာရအုပ္စုအတြက္ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးအဆင္ေျပသြားတယ္။
အာဏာရွင္စနစ္ တည္ၿမဲမႈဟာ ပါတီစုံ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔မဆုိင္ဘဲ တုိင္းျပည္မွာ
က်င့္သုံးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းစနစ္ေတြနဲ႔သာ ဆုိင္တာေတြ႔ရတယ္တဲ့။
တပါတီလက္၀ါးႀကီးစနစ္ဟာ အားအေကာင္းဆုံးျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္တဲ့။

ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပၿပီး အာဏာရွင္စနစ္ သက္ဆုိးရွည္ေအာင္လုပ္တဲ့နည္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ
ခ်ဳပ္ကုိင္ပုံဟာ အဓိကက်တယ္။ သတင္းမီဒီယာ ျခယ္လွယ္မႈ၊ မဲလိမ္မႈ၊ မဲ၀ယ္မႈနဲ႔
ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ အၿမဲတမ္းရွိေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြပါပဲ။
အစုိးရလုံၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔က အစုိးရပါတီအႏုိင္ရေအာင္ တုိက္႐ုိက္စြက္ဖက္တာမ်ဳိး
ရွိသလုိ စာနယ္ဇင္းရဲ႕ပံ့ပုိးမႈနဲ႔ အစုိးရရဲ႕ ကမကထလုပ္မႈေၾကာင့္ ဆႏၵမဲကုိ
လႊမ္းမုိးႏုိင္တာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီလုိလုပ္နည္းကိုင္နည္း ကြဲျပားေပမယ့္
အတုိက္အခံကုိ နာလန္မထူႏုိင္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္ၾကတယ္လို႔ဆုိတယ္။ အစုိးရအာဏာစက္
ထိေရာက္တဲ့ေနရာေတြမွာ အစုိးရကုိ ေထာက္ခံဖုိ႔ မ်ားတာေၾကာင့္
မဲလိမ္စရာမလုိေပမယ့္ အစုိးရအရွိန္အ၀ါ နည္းပါးတဲ့ ေနရာေတြမွာေတာ့ အစုိးရပါတီ
အႏုိင္ရေအာင္ မဲလိမ္ေလ့ရွိတယ္တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပမယ့္
အာဏာရွင္ဓေလ့ကုိ နိဂုံးမခ်ဳပ္ႏုိင္ဘဲ ျဖစ္ေနရတယ္လုိ႔ Jason Brownnee က
သုံးသပ္တယ္။

California(LA)  တကၠသုိလ္ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံပါေမာကၡ Barbara  Geddes ဟာ ၁၉၈၆ မွာ
ပါရဂူဘြဲ႔ရသူဆုိေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပၿပီး
အာဏာရွင္စနစ္ထူေထာင္တဲ့အေၾကာင္း၊ သုေတသနလုပ္လာတာ ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာၿပီ။
သူကလည္း ႏုိင္ငံေပါင္း (၁၇၂) ႏုိင္ငံကုိေလ့လာၿပီး အာဏာလက္လႊတ္ရဖုိ႔
အလားအလာမရွိဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပၾကတဲ့ အာဏာရွင္ေတြအေၾကာင္း စာတမ္းေတြ
ေရးတယ္။ တနည္းဆုိရင္ လူထုဆန္႔က်င္မႈနဲ႔ ျပည္ပက ဖိအားေပးမႈဆုိတဲ့
အႏၲရာယ္ႏွစ္ခုကုိ ရင္မဆုိင္ရဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးတဲ့
အာဏာရွင္ေတြအေၾကာင္း သုေတသနလုပ္ထားတာမို႔ ျမန္မာ့အေျခအေနနဲ႔
ႏႈန္းယွဥ္ေလ့လာႏုိင္တယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ
အစုိးရအျပာင္းအလဲလုိပ္ဖုိ႔မဟုတ္ဘဲ အာဏာရွင္စနစ္ တည္ၿမဲေရးနဲ႔ အာဏာရွင္
သက္ဆုိးရွည္ေရးအတြက္သာ က်င္းပတာျဖစ္တယ္။

ပုံမွန္ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပတဲ့ အာဏာရွင္ေတြဟာ မက်င္းပသူေတြထက္ ေရရွည္ခံႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။
ပုံမွန္ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပတဲ့ တပါတီစနစ္ (တ႐ုတ္၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအုိ) နဲ႔
တပါတီလက္၀ါးႀကီးအုပ္စနစ္ (ကေမာၻဒီးယား၊ မေလးရွား၊ စင္ကာပူ) ေတြဟာ
စစ္အာဏာရွင္စနစ္ထက္ သက္ဆုိးရွည္တာ ေတြ႔ရတယ္။ ေရရွည္အုပ္စုိးႏုိင္ဖုိ႔
ရည္ရြယ္ၿပီး အာဏာရွင္ေတြက ပါတီတည္ေထာင္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပၾကတယ္။
ပါတီတည္ေထာင္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပတဲ့အတြက္ အာဏာရွင္စနစ္ကုိ တရားဥပေဒအရ
တည္ေဆာက္လုိက္သလုိျဖစ္သြားတာေၾကာင့္ စစ္အာဏာသိမ္းမယ့္အႏၲရာယ္ကုိ
ရင္မဆုိင္ရေတာ့ဘူးလုိ႔ ဆုိတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြ အေၾကာက္ဆုံးဟာ
အရပ္သားအတုိက္အခံမဟုတ္ဘဲ စစ္အာဏာသိမ္းမႈျဖစ္တာမုိ႔ စစ္အာဏာမသိမ္းႏုိင္ေအာင္
ဥပေဒျပဳၿပီး အတုိက္အခံပါတီေတြ ၿပိဳင္ဆိုင္ၾကသလုိ၊ အာဏာရပါတီေတြထဲမွာလည္း
ၿပိဳင္ဆုိင္ခြက္ေစာင္းခုတ္ၾကတာေတြ ရွိတယ္။ ၿပိဳင္ဆုိင္ခြင့္
ေပးလုိက္တာေၾကာင့္ လက္ေအာက္ခံအရာထမ္းရဲ႕ လုပ္ရည္ကုိင္ရည္ကုိ
ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းက အကဲခတ္ခြင့္ရသြားတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖုိ႔
အလားအလာရွိမယ့္ လူသစ္ေတြကုိလည္း ေရြးေကာက္ပြဲက ေမြးထုတ္နုိင္တယ္။
ထိပ္ပုိင္းမွာျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အက်ပ္အတည္းျပႆနာေတြကိုလည္း ေျဖရွင္းေပးႏုိင္တယ္။
ေအာက္ပုိင္းအမႈထမ္းေတြ အၿမဲတမ္းတက္ႂကြေနေအာင္လည္း ေရြးေကာက္ပြဲက
ဖန္တီးႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈမရွိဘူးဆုိရင္
အာဏာရပါတီကုိ အေခ်ာင္သမားေတြ လွိမ့္၀င္လာၾကမွာျဖစ္လုိ႔
ပါတီေအာက္ေျခပုိင္းမွာ ယုိယြင္းပ်က္စီးဖုိ႔သာ ရွိေတာ့တယ္တဲ့။ ဒါေၾကာင့္
ၿပိဳင္ဆုိင္မႈ အနည္းအက်ဥ္းေလာက္ ခြင့္ျပဳတာျဖစ္ေၾကာင္း Barbara Geddes က
သုံးသပ္တယ္။

သူတုိ႔ရဲ႕ ေလ့လာသုံးသပ္ခ်က္ကုိၾကည့္ရင္ ၾကပ္ေျပးသန္းေရႊတုိ႔အုပ္စုဟာ ကုလသမဂၢနဲ႔ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဖိအားေပးမႈကုိ
ဘာေၾကာင့္ က႑ေကာစလုပ္ၿပီး မဆုံးႏိုင္တဲ့ၾကားကာလ တည္ေဆာက္ေနတယ္ဆုိတာ
သိသာတယ္။ ‘ငါ့လုိလူမ်ဳိးအမ်ားႀကီးေဟ့’ ဆုိတာ ၾကပ္ေျပးရဲ႕ ေႂကြးေၾကာ္သံပါပဲ။
ၾကပ္ေျပးအုပ္စုဟာ ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာ အခ်ိန္ယူေလ့လာၿပီးမွ လက္ေတြ႔လုပ္ဖုိ႔
စီစဥ္တာ ျဖစ္ပုံရတယ္။ လူထုဆႏၵေကာက္ယူပြဲနဲ႔ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈ
အနည္းအက်ဥ္းရွိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ကြဲျပားတယ္။ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈရွိေတာ့
စုိးရိမ္စရာေလးေတြလည္း ရွိတာေပါ့။ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ၾကပ္ေျပးအပ္စု
တြက္သလုိ ျဖစ္လာရင္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ေၾကာက္ေတာ့မွာမဟတု္ဘူး။ အာဏာရွင္နဲ႔
ေရြးေကာက္ပြဲေတြအေၾကာင္း ေလ့လာထားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးစာေပ အမ်ားျပားရွိတယ္။
ဒီစာေပေတြကုိ ျမန္မာလူငယ္ေတြ ေလ့လာၿပီး ျမန္မာလုိေရးၾကမယ္ဆုိရင္
ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြကုိ ကူညီရာေရာက္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။    ။

Ref: khitpyaing.org